Bera testi, diğer adıyla ABR testi nedir ve işitme sağlığı açısından neden bu kadar önemlidir? Bebek ve çocuklarda işitme kaybını erkenden tespit etmek için kullanılan bu özel işitme testi, yetişkinlerde de güvenilir sonuçlar sunar. Peki, BERA testi nasıl yapılır ve kesin sonuç verir mi? BERA testi yorumlama aşamaları, ABR elektrot yerleşimi, testin yapıldığı hastaneler ve randevu alma süreci hakkında süreçler için yazımızı okumaya başlayabilirsiniz.
BERA Testi (ABR) Nedir?
BERA, diğer adıyla ABR (Auditory Brainstem Response) testi, kulaktan işitme sinirine kadar uzanan işitme yolunda bir sorun olup olmadığını beyin sapı düzeyinde değerlendirir. Bu test genellikle bebek ve çocuklarda uygulanırken, bazı durumlarda yetişkinler için de tercih edilebilir. Test sırasında kulağa sesler verilerek elektrotlar yardımıyla beyin sapında oluşan elektriksel aktiviteler kaydedilir. Testin en doğru sonuç vermesi için test edilen kişinin uyku durumunda olması tercih edilir; ancak bu sağlanamıyorsa anestezi altında da yapılabilir. Yine de ABR testi tek başına tanı koymaya yeterli değildir ve odyolog tarafından diğer odyolojik testlerle birlikte değerlendirilmelidir.
BERA Testi Nasıl Yapılır? Adım Adım Test Süreci
Test Hazırlığı ve Bilgilendirme
Hastaya veya ailesine test süreci detaylıca anlatılır. Test yapılacak kişi sedyeye yatırılır. Bebek ve çocukların test esnasında uyuması, yetişkinlerin ise sakin kalması gerekmektedir. Bebeklerin test sırasında uyuması için bir gece önceden uykusuz bırakılması veya sabah erken saatte uyandırılması ailelerin dikkat etmesi gereken bir hazırlık aşamasıdır.
Elektrotların Yerleştirilmesi
Elektrotların cilde iyi yapışması ve uyum sağlaması için yapışacağı bölgeler alkol ile temizlenir. Alın, kulak arkası ve kafa derisinin başlangıç noktası gibi belirli bölgelere elektrotlar yapıştırılır. Elektrotların amacı, beyinden gelen yanıtları kaydetmektir ve bu süreçte herhangi bir acı veya rahatsızlık hissedilmez.
Kulaklıkların Yerleştirilmesi
Her iki kulağa kulaklıklar yerleştirilir. Farklı frekanslarda uyaranlar verilerek beyin sapındaki elektriksel yanıtlar kaydedilir.
Dalga Yanıtları ve Analizi
Beyin, ses uyarılarına elektriksel olarak yanıt verir ve bu yanıtlar dalga formunda kaydedilir. Bu dalga formları, odyologlar tarafından düzeltme faktörleri, normatif veriler, gecikme süreleri ve dalga latansları gibi özellikler açısından incelenir ve raporlanır.
Bebeklerde BERA Testi: Yeni Doğan İşitme Tarama Süreci
İşitme kaybı, bebeklerde erken dönemde tespit edilip tedavi edilmezse konuşma ve dil gelişiminde geri kalmalara yol açabilir. İşitme kaybı, 1000 canlı doğumda 1-3 oranında görülür ve en yaygın doğumsal sorunlardan biridir. Yapılan araştırmalar, işitme kaybı olan çocukların altı aydan önce gerekli müdahalelerin yapılmasıyla dil gelişiminde yaşıtlarıyla benzer sonuçlar elde edebildiğini göstermektedir.
Doğumdan sonra bebekler, hastaneden taburcu olmadan önce Yeni Doğan İşitme Tarama Programı‘na dahil edilerek işitme açısından değerlendirilir. Bebeğin işitme testi sırasında “risk faktörü” taşıyıp taşımaması test akışını etkileyebilir. Eğer bebek her iki kulağında veya tek kulağında işitme testinden geçemezse bir hafta sonra tekrar test yapılır. Testten tekrar geçemezse referans merkezde ileri değerlendirme yapılır.
İşitme Sorunlarının Tanısında Neden BERA Testi Gerekli?
Eşik ABR
İşitme eşiğini belirlemek için kullanılan bu test, özellikle kendini ifade edemeyen bireylerde işitme kaybının derecesini ölçmek için önemlidir.
Kemik ABR
İşitme kaybının tipini ve kaynağını belirleyerek işitme yollarının işlevselliğini değerlendirir.
Nörolojik Değerlendirme
Beyin sapı tümörleri, işitme siniri lezyonları gibi nörolojik hastalıkların tanısında kullanılır.
İşitme Cihazı Takibi
İşitme cihazı veya implant takibi amacıyla kullanılarak cihazın etkinliği değerlendirilir.
BERA Testinin Önemi
BERA testi, işitme sistemini baştan sona değerlendirerek işitme kaybının varlığını, türünü ve derecesini belirlemede önemli bir araçtır. Testin önemini artıran diğer sebepler ise şunlardır:
- Bebek ve çocuklarda uygulanabilir olması,
- Bilinç durumundan bağımsız olarak yapılabilmesi,
- Hızlı ve ağrısız bir test olması,
- Nörolojik problemleri tespit etme yeteneği,
- Güvenilir ve doğru sonuçlar sunması,
- Erken tanı ve müdahaleye olanak sağlaması.
BERA Testi Ne Kadar Sürer ve Sonuçlar Nasıl Değerlendirilir?
Test süresi bebeğin uyku durumuna ve ortamın teste uyumuna göre 15-40 dakika arasında değişebilir. Kulağa gönderilen seslerden elde edilen elektriksel aktiviteler, odyolog ve KBB uzmanı tarafından dalga morfolojisi, dalga latansları, kulak simetrisi ve yaşa uygun normatif veriler açısından analiz edilerek işitme kaybının tipi, derecesi ve yeri hakkında detaylı bir rapor hazırlanır.
ABR Testi Yorumlama
ABR testi yorumlanırken test sonuçlarının çıktısı önemli olduğu kadar, testi yorumlayan odyoloji uzmanının yetkinliği de büyük önem taşır. ABR testi yorumlaması için merkezimizdeki odyoloji uzmanlarımıza danışabilirsiniz. Aşağıda bazı ABR sonuçlarını örnek olarak görüntülemekteyiz.
Yukarıda, program içerisinde ABR test sonuçlarını gösteren bir grafik yer almaktadır. Şimdi, örnek ABR test yorumlamalarını inceleyelim.
Click ABR genellikle 2.000 Hz ile 4.000 Hz arasındaki frekansların ortalaması olarak verilen sonuçları içerir. Bu sonuçlara düzeltme faktörü eklenerek ilgili frekans ortalaması eşiği belirlenir. Örneğin, yukarıdaki görselde sol kulakta eşik 75 dB NL olarak gözlemlenmiştir. Click ABR için 10 dB NL düzeltme yapıldığında, eşiğin 65 dB NL olduğu görülmektedir. Bu, sol kulakta orta-ileri derece işitme kaybı olduğunu göstermektedir.
Bir diğer örnekte ise, Click ABR 1.000 Hz ile 4.000 Hz arasındaki frekansların ortalaması alınarak verilmiştir. Burada da sol kulakta 75 dB NL eşik gözlemlenmiş olup, 10 dB NL düzeltme yapıldığında eşiğin 65 dB NL olduğu belirlenmiştir. Bu durumda, sol kulakta yine orta-ileri derece işitme kaybı olduğu gözlemlenmektedir.
Son olarak, Click ABR 2.000 Hz ile 4.000 Hz arasındaki frekansların ortalaması olarak değerlendirilmiştir. Görselde sol kulakta 50 dB NL eşik tespit edilmiştir. Click ABR için 10 dB NL düzeltme yapıldığında, eşiğin 40 dB NL olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda, sol kulakta orta-ileri derece işitme kaybı olduğu gözlemlenmektedir. Ayrıca, Tone Burst uyaranla frekansa özgü eşikler incelenebilir. Kemik ABR sonuçlarına göre ise 20 dB NL seviyesinde dalga gözlemlenmiş olup, bu durum iletim tipi işitme kaybı olduğunu göstermektedir.
ABR Testi Fiyatları
ABR test fiyatları, merkezin donanımına, testi yapan odyoloji uzmanının deneyimine ve testin yapıldığı şehir ya da hastaneye göre değişiklik gösterebilir. Genellikle, özel hastanelerde ve kliniklerde ABR testi fiyatları kamu sağlık kurumlarına göre daha yüksek olabilir. ABR testinin maliyeti, çocuklarda veya yetişkinlerde uygulanmasına bağlı olarak da farklılık gösterebilir. Ortalama olarak, ABR testi özel merkezlerde 1.000-3.000 TL arasında değişebilirken, bazı kamu hastanelerinde SGK kapsamında karşılanmaktadır. Test öncesinde fiyat bilgisi almak ve sigorta kapsamında olup olmadığını öğrenmek için ilgili merkezle iletişime geçmeniz önerilir.
Not: Bu yazının geliştirilmesinde Nova Blog Yayın Kurulu katkı sağlamıştır. Blog içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Blog içeriğinde tedavi edici sağlık hizmeti ile ilgili bilgiler içeren ögelere yer verilmemiştir. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.